Eksamenseksil i Lofoten

På sundag satte eg meg på Hurtigruta til Stamsund igjen. Denne gongen har eg heimeeksamen i eit masteremne i sosialantropologi, som eg tek for skrivegleda si skuld og for å kobla av frå det umotiverande studiet i pedadogikk som eg driv med til dagleg.

I Stamsund har eg som før mitt perfekte eksil for ro og fordjuping, her er korkje internet, bøker, fotballkampar eller allverdas andre freistingar som uroar meg i arbeidet med heimeeksamen. I staden har eg fått eit stille einmansrom med eit skrivebord, ei seng og ein vannkokar til fri bruk. Om eg ikkje finn lese- og skrivero her, finn eg det aldri.

Temaet eg har skrevet om dei siste dagane, må seiast å vera svært så passande til mitt eksamenseksil på Hutigruta og på herberget her i Stamsund. Oppgåva eg har skrive eit svar på, er nemleg denne: «Ein kan sjå på reise som ein metafor for moderne identitetstematikkar. Drøft denne påstanden med referansar til pensumliteraturen.» I grunnen er me vel mange som kan sjå på reise som ein innfallsport til vår eigen identitet, mellom anna forbi den konkrete reisa i form av feriar og flytting mellom stader og land pregar våre eigne liv. Dessutan er det noko i den uroa og den rotløysa som pregar folk sin levemåte og sin kultur, som støttar teorien om at reise er ein god allegori for moderne identitetstematikkar. Det grenselause i våre planar og draumar om fleire og lengre feriar, større hus og bilar, høgare løn, betre jobbar, andre og betre kjærestar og mangt anna, er også eit av dei perspektiva som underbyggjer tesen om at me er kontinuerleg reisande.

Eg må likevel innrømma at pensumet eg har lese til eksamen har skuffa meg i monaleg grad. Antropologane er høgstemte i si framstilling av kor viktig den kulturelle globaliseringa har vore for folk i nord og sør. Det dei i liten grad tek høgde for, og som er svært sentralt, er at sosiale og økonomiske ulikskapar er svært sentrale når me skal diskutera globaliseringa. Rett nok har globaliseringa ført til at me i ein global samanheng deler fleire av dei same referansane og dei same draumane om kva som er attråverdig, enn me gjorde før. Felles referanserammer endrar dog ikkje handlingsrammene, det er framleis dei ressursterke som kan utnytta dei nye og meir einsretta referanserammene som globaliseringa skapar. Dei fattige har små eller ingen mulighetar til å utnytta desse nye referansane eller til å verkeleggjera dei nye draumane, anten dei bur i London eller i Kuala Lumpur.

Om ikkje anna, kan eg i hvert fall gle meg over at det er sosiologien og ikkje antropologien som er mitt fag. Den overbetoninga av det kulturelle som antropologane målber i den antologien eg har som viktigaste referanse, er etter mitt syn like mykje eit stengsel enn eit reiskap til å forstå dei endringane som globaliseringa har ført med seg i ulike kulturar i sør og nord.

I går leverte eg min heimeeksamen etter tre intense skrivedagar. Etter ei kjærkomen rotbløyte i går kveld, har eg i dag nytt ein stillfaren dag med lesing, fotografering og bloggskriving. No ber det snart nordover att med Hurtigruta til Finnmark, så får tida visa om eg nokon gong får ei kjensle av å vera bufast mellom mine endeleause reiser...

(Foto: www.vandrerhjem.no Stamsund vandrerhjem)