Tid for klage, tid for dans

Me kjem ikkje utanom at 2006 i hovudsak har vore eit år av den gode sorten. Det mest gledelege er kanskje at den norske offentligheten endeleg har vakna etter mange års klimadvale. No er det også på dette området stor avstand mellom ord og handling, men det er likevel grunn til å gle seg over at klimapolitikken for fyrste gong har sett politisk dagsorden i år.

På det meir private planet, har eg for min eigen del nok ein gong gjennomført eit heller fortumla år. Ein kan undra seg over at enkelte av oss aldri ser ut til å læra av dei feila me gjer. År etter år rotar me oss bort i hovudlause prosjekt som me for lengst burde ha sett begrensinga i.

Uansett korleis ein ser på året som gjekk, ber desse dagane rundt nyårskiftet med seg ei særeigen forventning om det skal koma. På det politiske planet har eg brukbar tru på at 2007 kan bli året då Noreg endeleg oppdagar at forvaltninga av oljefondet er grovt uetisk, og at (delar av) fondet må brukast til fornybar energi og/eller til tiltak mot global fattigdom.

For min eigen del har eg mellom mykje anna planar om å gjennomføra ein halv maraton og læra meg å dansa tango innan 2006 er blitt til 2007. Du må gjerne le, men mindre skamlaus er eg ikkje. Så får tida visa om eg denne gongen har lært noko av mine endelause feilgrep...

Julebad med bismak

Dei siste åra har bror min og meg hatt som fast tradisjon å ta oss ei forfriskande sjøbad før årets store etegilde startar på julafta. I år var eg på jobb til jul, så me måtte utsetja den årlege forfriskinga til idag. Uansett vart årets bad eit halvhjarta prosjekt, det gjev ikkje det vanlege kicket å bada når det er godt over 10 grader i vatnet.

La oss heller snakka om snøen som falt i fjor! Dagens bilete er frå julebadet i 2004. Det var dagar det!

Melankoli i ei ulvetid

Kor lett er det ikkje å la seg fanga av melankolien i desse mørke desemberdagar? For tida kamperer eg i Bergen, og her har det regna så godt som kontinuerleg sidan eg kom til byen for ei dryg veke sidan. Dommedagsteiknet, som i følge bibelen er 40 dagar og 40 netter med regn, er for lengst passert.

I slike mørke tider har me ikkje anna val enn å fordjupa oss i melankolien, alt anna ville vera ei tanketom flukt. For min eigen del les eg to av haustens klimabøker, samtidig som eg prøver så godt som råd å halda fokus i den intensiverte integreringsdebatten her i landet.

I grunnen tilbyr begge desse debattane mat nok til årevis med depresjonar. Klimadebatten fordi politikarane synes ute av stand til å ta innover seg at me må redusera klimautsleppa med 80-90% innan 2030 om me skal unngå ukontrollerte klimaendringar som kan truga eksistensen vår. Bøkene eg les fortel meg at løysinga på klimautfordringa er relativ smertefri dersom me handlar no, samtidig som tida er knapp dersom me skal unngå dei mest dramtatiske scenaria.

Integrasjonsdebatten er deprimerande fordi det synes som ein sjølvoppfyllande profeti at denne debatten er dømt til å vera både framandfiendtleg og ute av fokus. Auken i global migrasjon er ein naturleg og nødvendig konsekvens av ei verd som vert mindre og mindre, og kor skiljet mellom fattig og rik vert større og større. Derfor kan heller ikkje FrP hindra at innvandringa til Noreg vil auka i åra framover. Dessutan er det få land som har like stort behov for arbeidsinnvandring som Noreg, me skrik etter såvel faglært som ufaglært arbeidskraft. I lys av desse innsiktene, burde det vera sjølvsagt at me tilstrebar eit multikulturelt samfunn kor dei etniske minoritetane har lik tilgang til arbeid og velferdsordningar som oss andre.

For å koma meg velberga gjennom slike tider, har eg dei siste dagane prøvd å finna trøyst i å ha Tolstoj sine samla noveller liggjande på nattbordet. Det gode med Tolstoj, er at han har ukueleg tru på både mennesket og på Gud. På sitt meisterlege vis, viser han korleis menneske som lever i ulvetider har ein særeigen hang til å ynskja og gjera det gode. Me får tru han har rett.

Draumen om eit bibliotek

Finnes det eit bibliotek som har så godt som alle viktige bøker, og nesten ingen av desse er utlånt? Eit bibliotek som fører alle dei viktigaste skandinaviske og engelskspråklege avisene og tidsskrifta i Europa? Eit bibliotek som dessutan lar deg ha 30-40 bøker heime samtidig, utan å uroa deg med bøter, trass i at du gong på gong leverer for seint? Det finnes eit, universitetsbiblioteket i Tromsø, i særklasse det beste biblioteket eg har kome ut for.

Kor viktig er det ikkje å ha eit godt bibliotek der ein bur? Biblioteket opnar vegar ut i verda, til andre tankar og idéar enn dei som elles fyller åra sin kvardagslege gang. Eg likar og tenkja at bøkene og biblioteka bergar meg frå det navlebeskuande, og at dei inspirerer meg til å utfordra rammene rundt dei vala eg gjer. Gje meg gjerne litt einsemd, så lenge det er eit smakfullt bibliotek i nærleiken. No kan det godt henda at alt dette er illusjonar, uansett regnar eg biblioteket som ein av dei viktigaste institusjonane me har.

Det er ingen grunn til å sei noko vondt om biblioteka i Oslo. Dei strevar med sitt, som alle oss andre. Likefullt konstanterer eg at ein storby som Oslo, aldri kan få eit like brukarvenleg bibliotek som UB i Tromsø. Det er for mange folk, for mange utlånte bøker og for mange utskrivne bøter, til at storbybiblioteka nokon gong kan nærma seg universitetsbiblioteket i Tromsø.